1. Hình thành và mục đích ban đầu (1863)
Bến Nhà Rồng được xây dựng vào ngày 4 tháng 3 năm 1863 bởi hãng vận tải Messageries Maritimes của Pháp, là một trong những công trình biểu tượng cho thời kỳ Pháp thuộc ở Sài Gòn. Công trình ban đầu được xây dựng làm trụ sở và là nơi neo đậu của tàu biển thuộc hãng này. Tòa nhà chính có thiết kế theo phong cách phương Tây nhưng lại mang nét đặc trưng Á Đông với hai con rồng trên mái, đối đầu quay về phía mặt trăng, tạo nên tên gọi “Nhà Rồng.”
2. Sự kiện lịch sử (1911)
Bến Nhà Rồng gắn liền với một sự kiện quan trọng trong lịch sử Việt Nam. Vào ngày 5 tháng 6 năm 1911, Nguyễn Tất Thành (sau này là Chủ tịch Hồ Chí Minh) đã rời bến Nhà Rồng trên tàu Amiral Latouche Tréville để bắt đầu hành trình 30 năm tìm đường cứu nước. Sự kiện này đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong cuộc đời của Người, góp phần vào sự nghiệp giải phóng dân tộc sau này.
3. Chuyển đổi và bảo tồn sau năm 1975
Sau khi đất nước thống nhất, Bến Nhà Rồng được chuyển đổi thành Bảo tàng Hồ Chí Minh – Chi nhánh Thành phố Hồ Chí Minh. Ngày 3 tháng 9 năm 1979, bảo tàng chính thức được khánh thành, nhằm tưởng nhớ và tôn vinh cuộc đời và sự nghiệp cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Bảo tàng trưng bày nhiều hiện vật, tài liệu quý giá liên quan đến hành trình ra đi tìm đường cứu nước của Bác cũng như lịch sử đấu tranh của dân tộc Việt Nam.
4. Kiến trúc và ý nghĩa hiện tại
Mặc dù đã trải qua nhiều lần trùng tu, Bến Nhà Rồng vẫn giữ nguyên được nét kiến trúc đặc trưng của một công trình cổ điển Pháp, kết hợp với phong cách Á Đông. Tòa nhà chính của bảo tàng hiện nay gồm ba tầng, được chia thành nhiều khu vực trưng bày với các chủ đề khác nhau, từ cuộc đời và sự nghiệp của Bác Hồ, đến các phong trào cách mạng của dân tộc.
5. Bến Nhà Rồng ngày nay
Bến Nhà Rồng không chỉ là một địa danh lịch sử mà còn là điểm tham quan hấp dẫn cho du khách trong và ngoài nước. Đây là nơi diễn ra các hoạt động giáo dục, triển lãm và tưởng niệm quan trọng, góp phần giữ gìn và lan tỏa những giá trị lịch sử, văn hóa của dân tộc. Bến Nhà Rồng cũng là biểu tượng của lòng yêu nước, ý chí kiên cường và tinh thần cách mạng của người Việt Nam.
Với bề dày lịch sử và ý nghĩa to lớn, Bến Nhà Rồng không chỉ là một di tích mà còn là nơi kết nối giữa quá khứ và hiện tại, góp phần giáo dục truyền thống cho thế hệ trẻ hôm nay và mai sau.
