1. Vị trí địa lý:
- Phía Bắc: Giáp với Quận 1, ranh giới là kênh Bến Nghé.
- Phía Nam: Giáp với Quận 7, ranh giới là kênh Tẻ.
- Phía Đông: Giáp với Quận 2, cách bởi sông Sài Gòn.
- Phía Tây: Giáp với Quận 5 và Quận 8, ranh giới là kênh Tàu Hủ.
Quận 4 là một bán đảo nhỏ, bao quanh bởi các con kênh và sông, kết nối với các quận khác thông qua nhiều cây cầu như cầu Ông Lãnh, cầu Calmette, và cầu Khánh Hội.
2. Diện tích và dân số:
- Diện tích: Quận 4 có diện tích khoảng 4,18 km², là một trong những quận nhỏ nhất của Thành phố Hồ Chí Minh.
- Dân số: Theo số liệu gần đây, Quận 4 có dân số khoảng 175.329 người. Mật độ dân số cao do diện tích nhỏ và mức độ đô thị hóa lớn.
3. Đơn vị hành chính:
Quận 4 được chia thành 13 phường, bao gồm:
- Phường 1
- Phường 2
- Phường 3
- Phường 4
- Phường 6
- Phường 8
- Phường 9
- Phường 10
- Phường 12
- Phường 13
- Phường 14
- Phường 15
- Phường 16
Trụ sở Ủy ban Nhân dân Quận 4 đặt tại địa chỉ 18 Đoàn Như Hài, Phường 12, Quận 4.
4. Lịch sử hình thành và phát triển:
Quận 4 có lịch sử hình thành lâu đời, trước đây khu vực này là vùng ven đô với nhiều kênh rạch, làng chài và bến tàu. Trải qua nhiều thăng trầm lịch sử, Quận 4 từng là nơi giao thương sầm uất với cảng Sài Gòn nằm gần kề. Sau khi được đô thị hóa mạnh mẽ từ thế kỷ 20, Quận 4 trở thành một phần quan trọng của Thành phố Hồ Chí Minh.
5. Cơ sở hạ tầng và giao thông:
Quận 4 có mạng lưới giao thông khá phát triển, kết nối với các quận trung tâm như Quận 1 và Quận 7 qua các tuyến đường huyết mạch như Đoàn Văn Bơ, Nguyễn Tất Thành, Hoàng Diệu, và Vĩnh Khánh.
- Cầu Khánh Hội nối liền Quận 4 với Quận 1.
- Cầu Ông Lãnh và Cầu Calmette là các tuyến quan trọng nối Quận 4 với các khu vực trung tâm.
- Đường Nguyễn Tất Thành là trục chính chạy dọc ven sông Sài Gòn và kết nối Quận 4 với Quận 7 và Quận 1.
6. Kinh tế và thương mại:
Quận 4 có sự phát triển đa dạng trong các lĩnh vực thương mại, dịch vụ và kinh tế. Trước đây, cảng Sài Gòn đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế của quận, nhưng hiện nay khu vực này đã chuyển mình thành khu đô thị hóa với các dự án bất động sản, nhà ở và trung tâm thương mại.
- Quận 4 có nhiều chợ truyền thống, trong đó Chợ Xóm Chiếu và Chợ 200 là những khu chợ nổi tiếng với các món ăn đường phố đặc trưng của Sài Gòn.
- Các dịch vụ thương mại phát triển với sự xuất hiện của nhiều cửa hàng, siêu thị, và trung tâm mua sắm nhỏ.
7. Văn hóa và du lịch:
Quận 4 là nơi có nền văn hóa đa dạng, với sự kết hợp của nhiều nền văn hóa, tín ngưỡng khác nhau. Một số điểm đến văn hóa và du lịch nổi bật:
- Nhà thờ Xóm Chiếu: Một trong những nhà thờ Công giáo lâu đời nhất tại Thành phố Hồ Chí Minh.
- Bến Nhà Rồng: Nơi Bác Hồ ra đi tìm đường cứu nước, hiện nay là một bảo tàng lịch sử quan trọng.
- Chùa Giác Nguyên và Chùa Long Bửu: Những ngôi chùa cổ kính, góp phần tạo nên sự phong phú về văn hóa tâm linh cho quận.
8. Giáo dục và y tế:
Quận 4 có hệ thống giáo dục đa dạng với nhiều trường tiểu học, trung học cơ sở, trung học phổ thông và các trường dạy nghề. Một số trường học tiêu biểu gồm:
- Trường Tiểu học Nguyễn Trường Tộ
- Trường THCS Vân Đồn
- Trường THPT Nguyễn Hữu Thọ
Về y tế, Quận 4 có các cơ sở y tế quan trọng như Bệnh viện Quận 4, cung cấp các dịch vụ chăm sóc sức khỏe cho cư dân.
Tóm lại:
Quận 4 là một quận nội thành nhỏ nhưng có vị trí chiến lược và đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của Thành phố Hồ Chí Minh. Với sự kết hợp giữa lịch sử phong phú, văn hóa đa dạng và kinh tế phát triển, Quận 4 hứa hẹn sẽ tiếp tục là một trong những khu vực đô thị sầm uất và năng động của thành phố.
