1. Thời kỳ khai phá ban đầu
Khu vực Phước Tân, giống như nhiều vùng đất khác của Biên Hòa, được khai phá từ thế kỷ XVII khi người Việt mở rộng lãnh thổ về phía Nam. Khu vực này ban đầu chủ yếu là nông thôn với các hoạt động nông nghiệp và khai thác tài nguyên tự nhiên, đặc biệt là đá. Vị trí nằm gần sông Đồng Nai giúp khu vực có điều kiện tự nhiên thuận lợi cho việc trồng trọt và nuôi trồng thủy sản.
Trong thời kỳ đầu, Phước Tân là một khu vực nông nghiệp với dân cư thưa thớt, nhưng đã sớm phát triển nhờ các hoạt động khai thác đá và vật liệu xây dựng phục vụ cho sự phát triển của vùng Nam Bộ.
2. Thời kỳ Pháp thuộc (1858-1945)
Trong thời kỳ thuộc địa Pháp, khu vực Phước Tân không phát triển mạnh về mặt đô thị như các khu vực trung tâm của Biên Hòa. Tuy nhiên, nhờ vị trí gần sông và nguồn tài nguyên đá phong phú, Phước Tân trở thành một trong những khu vực được khai thác tài nguyên nhiều nhất. Các mỏ đá ở Phước Tân đã cung cấp nguyên liệu xây dựng cho nhiều công trình hạ tầng quan trọng của khu vực Đông Nam Bộ, đặc biệt là TP.HCM và các khu công nghiệp ở Biên Hòa.
3. Thời kỳ Việt Nam Cộng hòa (1954-1975)
Trong thời kỳ Việt Nam Cộng hòa, Phước Tân tiếp tục phát triển nhờ vào các hoạt động khai thác đá và vật liệu xây dựng. Đây là giai đoạn mà Phước Tân bắt đầu có sự chuyển dịch về dân cư, với sự gia tăng số lượng người đến định cư và làm việc trong các ngành công nghiệp khai thác. Hạ tầng cơ sở tại khu vực này cũng được cải thiện dần, với các tuyến đường giao thông kết nối khu vực với trung tâm Biên Hòa và các vùng lân cận.
Tuy nhiên, Phước Tân trong giai đoạn này vẫn chủ yếu là một khu vực nông nghiệp và khai thác tài nguyên, chưa có nhiều sự phát triển về đô thị hóa.
4. Sau năm 1975 – Thời kỳ chuyển đổi và phát triển
Sau khi đất nước thống nhất vào năm 1975, Phước Tân trở thành một phần chính thức của Thành phố Biên Hòa. Giai đoạn này, Phước Tân bắt đầu chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ trong lĩnh vực công nghiệp, đặc biệt là với việc hình thành các khu công nghiệp lớn. Với vị trí nằm gần các tuyến giao thông quan trọng như Quốc lộ 51 và các khu vực kinh tế trọng điểm phía Nam, Phước Tân nhanh chóng trở thành khu vực có sự chuyển đổi mạnh mẽ từ nông nghiệp sang công nghiệp.
Ngoài ra, sự phát triển của các mỏ đá và khu khai thác tài nguyên đã thúc đẩy kinh tế địa phương, thu hút nhiều lao động từ các tỉnh thành khác đến làm việc. Phước Tân cũng đã đầu tư phát triển hạ tầng để phục vụ cho nhu cầu dân cư và công nghiệp, bao gồm các tuyến đường giao thông, trường học, và dịch vụ công cộng.
5. Giai đoạn hiện đại – Đô thị hóa và công nghiệp hóa
Ngày nay, phường Phước Tân là một trong những phường có tốc độ phát triển công nghiệp và đô thị hóa nhanh nhất của Biên Hòa. Sự xuất hiện của các khu công nghiệp và các dự án hạ tầng lớn đã làm thay đổi hoàn toàn diện mạo của Phước Tân. Khu vực này là nơi tập trung nhiều doanh nghiệp trong lĩnh vực sản xuất, chế tạo và khai thác đá, đóng góp lớn vào nền kinh tế của Thành phố Biên Hòa.
Phước Tân còn nằm gần Khu công nghiệp Biên Hòa 2, một trong những khu công nghiệp lớn và phát triển mạnh mẽ của tỉnh Đồng Nai. Sự phát triển này đã kéo theo việc tăng cường hạ tầng đô thị, với các khu dân cư mới, đường sá hiện đại và các dịch vụ tiện ích công cộng như bệnh viện, trường học, và trung tâm thương mại.
Ngoài ra, với vị trí nằm trên tuyến đường Quốc lộ 51, phường Phước Tân có vai trò quan trọng trong việc kết nối giao thông giữa Biên Hòa và Bà Rịa – Vũng Tàu, cũng như các tỉnh miền Đông Nam Bộ khác. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát triển thương mại và dịch vụ, cũng như thu hút đầu tư từ các nhà phát triển công nghiệp trong và ngoài nước.
6. Vai trò của Phước Tân trong sự phát triển kinh tế Biên Hòa
Phước Tân không chỉ đóng vai trò là một khu vực công nghiệp trọng điểm, mà còn là một trong những cửa ngõ giao thương quan trọng của Thành phố Biên Hòa. Vị trí địa lý thuận lợi, cùng với sự đầu tư vào hạ tầng và công nghiệp, đã giúp phường trở thành một trong những khu vực phát triển nhanh nhất trong vùng kinh tế trọng điểm phía Nam.
Ngoài các hoạt động khai thác đá truyền thống, Phước Tân còn phát triển đa dạng các ngành nghề công nghiệp và dịch vụ khác, góp phần quan trọng vào nền kinh tế của Biên Hòa và tỉnh Đồng Nai.
Tóm tắt
Phường Phước Tân, từ một khu vực nông nghiệp và khai thác đá ban đầu, đã phát triển thành một trong những phường công nghiệp hóa và đô thị hóa mạnh mẽ nhất của Thành phố Biên Hòa. Sự phát triển của các khu công nghiệp và hệ thống giao thông thuận lợi đã giúp Phước Tân trở thành một trung tâm kinh tế quan trọng, đóng góp tích cực vào sự thịnh vượng của Biên Hòa và khu vực Đông Nam Bộ.
