1. Cá voi xanh (Blue Whale) (Balaenoptera musculus)
- Phân bố: Các đại dương trên toàn cầu, từ vùng cực đến các vùng biển nhiệt đới.
- Mô tả: Là loài động vật lớn nhất từng tồn tại trên Trái đất, có thể dài đến 30 mét và nặng hơn 180 tấn.
- Tình trạng bảo tồn: Dù đã được bảo vệ sau nhiều năm bị săn bắt, cá voi xanh vẫn đang bị đe dọa do biến đổi khí hậu và ô nhiễm môi trường biển.
- Tình trạng: Nguy cấp (Endangered, theo IUCN).
2. Hổ Amur (Amur Tiger) (Panthera tigris altaica)
- Phân bố: Vùng Viễn Đông Nga, Bắc Trung Quốc và Bắc Triều Tiên.
- Mô tả: Là loài hổ lớn nhất trên thế giới, hổ Amur có bộ lông dày hơn các loài hổ khác để thích nghi với điều kiện lạnh giá.
- Tình trạng bảo tồn: Bị đe dọa nghiêm trọng do nạn săn bắt và mất môi trường sống.
- Tình trạng: Nguy cấp (Endangered, theo IUCN).
3. Cá mập trắng lớn (Great White Shark) (Carcharodon carcharias)
- Phân bố: Các vùng biển ôn đới và cận nhiệt đới trên toàn thế giới.
- Mô tả: Là một trong những loài cá săn mồi hàng đầu của đại dương, có thể dài đến 6 mét và nặng hơn 2 tấn.
- Tình trạng bảo tồn: Bị đe dọa do săn bắt quá mức và ảnh hưởng của biến đổi khí hậu đối với hệ sinh thái biển.
- Tình trạng: Dễ bị tổn thương (Vulnerable, theo IUCN).
4. Tê giác đen (Black Rhino) (Diceros bicornis)
- Phân bố: Đông và Nam Phi.
- Mô tả: Là một trong hai loài tê giác châu Phi, tê giác đen có thân hình lớn và hai sừng đặc trưng.
- Tình trạng bảo tồn: Bị săn bắt nhiều để lấy sừng, hiện số lượng cá thể tê giác đen đã giảm mạnh.
- Tình trạng: Nguy cấp (Critically Endangered, theo IUCN).
5. Vượn cáo đuôi vòng (Ring-tailed Lemur) (Lemur catta)
- Phân bố: Madagascar.
- Mô tả: Loài linh trưởng đặc hữu của Madagascar, nổi bật với chiếc đuôi sọc đen trắng.
- Tình trạng bảo tồn: Mất môi trường sống và bị săn bắt khiến loài này đang bị đe dọa nghiêm trọng.
- Tình trạng: Nguy cấp (Endangered, theo IUCN).
6. Gấu trúc khổng lồ (Giant Panda) (Ailuropoda melanoleuca)
- Phân bố: Trung Quốc (chủ yếu ở các tỉnh Tứ Xuyên, Thiểm Tây và Cam Túc).
- Mô tả: Biểu tượng của sự bảo tồn loài, gấu trúc khổng lồ có bộ lông đen trắng và thức ăn chính là tre.
- Tình trạng bảo tồn: Nhờ các nỗ lực bảo tồn của chính phủ Trung Quốc và cộng đồng quốc tế, số lượng gấu trúc khổng lồ đang tăng lên.
- Tình trạng: Dễ bị tổn thương (Vulnerable, theo IUCN).
7. Rùa đầu to (Yangtze Giant Softshell Turtle) (Rafetus swinhoei)
- Phân bố: Trung Quốc và Việt Nam.
- Mô tả: Là loài rùa nước ngọt lớn nhất thế giới, chỉ còn rất ít cá thể sống sót.
- Tình trạng bảo tồn: Số lượng cá thể còn lại rất ít, chỉ khoảng 3–4 cá thể được ghi nhận trên thế giới.
- Tình trạng: Nguy cấp nghiêm trọng (Critically Endangered, theo IUCN).
8. Tê tê (Pangolin) (Manis spp.)
- Phân bố: Châu Á và châu Phi.
- Mô tả: Tê tê là loài động vật có vảy, có thân hình nhỏ, chuyên ăn côn trùng, đặc biệt là mối và kiến.
- Tình trạng bảo tồn: Là loài động vật bị buôn bán nhiều nhất thế giới do nhu cầu sử dụng vảy và thịt trong y học cổ truyền.
- Tình trạng: Nguy cấp (Critically Endangered, theo IUCN).
9. Báo tuyết (Snow Leopard) (Panthera uncia)
- Phân bố: Các vùng núi cao ở Trung Á, từ Afghanistan, Ấn Độ, đến Trung Quốc.
- Mô tả: Loài mèo lớn sống ở những dãy núi cao, có bộ lông dày màu xám và khả năng săn mồi cực kỳ thông minh.
- Tình trạng bảo tồn: Bị đe dọa do nạn săn bắt và mất môi trường sống.
- Tình trạng: Dễ bị tổn thương (Vulnerable, theo IUCN).
10. Cá voi Vaquita (Vaquita) (Phocoena sinus)
- Phân bố: Vịnh California, Mexico.
- Mô tả: Là loài cá heo nhỏ nhất và hiếm nhất trên thế giới, hiện số lượng cá thể còn lại trong tự nhiên rất ít.
- Tình trạng bảo tồn: Đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng do hoạt động đánh bắt cá và ô nhiễm môi trường biển.
- Tình trạng: Nguy cấp nghiêm trọng (Critically Endangered, theo IUCN).
11. Cá sấu Trung Mỹ (American Crocodile) (Crocodylus acutus)
- Phân bố: Trung Mỹ, Bắc Nam Mỹ.
- Mô tả: Là loài cá sấu lớn với chiều dài lên đến 6 mét, sinh sống chủ yếu ở các vùng nước ngọt và lợ.
- Tình trạng bảo tồn: Bị đe dọa do mất môi trường sống và săn bắt bất hợp pháp.
- Tình trạng: Dễ bị tổn thương (Vulnerable, theo IUCN).
12. Khỉ vòi (Proboscis Monkey) (Nasalis larvatus)
- Phân bố: Đảo Borneo, Indonesia.
- Mô tả: Loài khỉ đặc hữu của đảo Borneo, nổi bật với chiếc mũi dài và to.
- Tình trạng bảo tồn: Mất môi trường sống do nạn phá rừng và đe dọa từ con người.
- Tình trạng: Nguy cấp (Endangered, theo IUCN).
13. Cò quăm mào Bắc Phi (Northern Bald Ibis) (Geronticus eremita)
- Phân bố: Maroc và Trung Đông.
- Mô tả: Là loài chim quý hiếm với bộ lông đen, từng phân bố rộng rãi ở châu Âu, châu Phi và Trung Đông, nhưng nay chỉ còn rất ít cá thể.
- Tình trạng bảo tồn: Bị đe dọa nghiêm trọng do săn bắt và mất môi trường sống.
- Tình trạng: Nguy cấp nghiêm trọng (Critically Endangered, theo IUCN).
14. Voọc mũi hếch (Tonkin Snub-nosed Monkey) (Rhinopithecus avunculus)
- Phân bố: Việt Nam.
- Mô tả: Loài linh trưởng đặc hữu của miền Bắc Việt Nam, nổi bật với chiếc mũi hếch độc đáo.
- Tình trạng bảo tồn: Loài này đang bị đe dọa do mất môi trường sống và săn bắt trái phép.
- Tình trạng: Nguy cấp nghiêm trọng (Critically Endangered, theo IUCN).
15. Cá sấu sông Hằng (Gharial) (Gavialis gangeticus)
- Phân bố: Sông Hằng, Ấn Độ và Nepal.
- Mô tả: Loài cá sấu có hàm răng dài và hẹp, chủ yếu ăn cá và sống ở các con sông lớn.
- Tình trạng bảo tồn: Đang bị đe dọa nghiêm trọng do mất môi trường sống và ô nhiễm nguồn nước.
- Tình trạng: Nguy cấp (Critically Endangered, theo IUCN).
Kết luận:
Những loài động vật quý hiếm trên thế giới đang đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng do sự tác động của con người, bao gồm mất môi trường sống, săn bắt và biến đổi khí hậu. Các nỗ lực bảo tồn là cần thiết để bảo vệ những loài động vật này và duy trì sự đa dạng sinh học trên Trái đất.