1. Thời kỳ thuộc địa (1859 - 1945)
- Năm 1859, sau khi Pháp xâm lược và chiếm đóng thành Gia Định (nay là Sài Gòn), khu vực Quận 1 bắt đầu được quy hoạch và xây dựng theo mô hình của các thành phố phương Tây.
- Khu vực này trở thành trung tâm hành chính, thương mại và văn hóa của Sài Gòn. Các công trình mang dấu ấn Pháp như Nhà thờ Đức Bà, Bưu điện Thành phố, Dinh Độc Lập (nay là Hội trường Thống Nhất), và Chợ Bến Thành đều được xây dựng trong giai đoạn này.
2. Giai đoạn sau Cách mạng Tháng Tám (1945 - 1975)
- Sau năm 1945, Quận 1 vẫn giữ vai trò trung tâm hành chính, kinh tế và văn hóa quan trọng. Trong thời kỳ này, khu vực tiếp tục phát triển với các công trình công cộng, văn phòng và cơ sở thương mại.
- Trong thời kỳ Việt Nam Cộng hòa (1954 - 1975), Quận 1 trở thành trung tâm chính trị và kinh tế của miền Nam Việt Nam với nhiều đại sứ quán, cơ quan chính quyền và các công ty thương mại lớn.
3. Giai đoạn sau năm 1975
- Sau khi đất nước thống nhất vào năm 1975, Quận 1 tiếp tục được duy trì là trung tâm hành chính, chính trị, và văn hóa của Thành phố Hồ Chí Minh. Nhiều cơ quan đầu não của thành phố được đặt tại đây như trụ sở Ủy ban Nhân dân Thành phố, Thành ủy và các cơ quan, tổ chức lớn.
4. Hiện đại hóa và phát triển (từ thập niên 1990 đến nay)
- Từ sau Đổi mới (1986), Quận 1 trở thành khu vực phát triển sôi động với nhiều tòa nhà cao tầng, khách sạn, trung tâm thương mại hiện đại như Saigon Centre, Bitexco Financial Tower, Vincom Center.
- Khu vực này cũng là nơi tập trung các dịch vụ, nhà hàng, khách sạn, và văn phòng công ty trong và ngoài nước, góp phần thúc đẩy kinh tế, thương mại và du lịch.
5. Vai trò hiện nay
- Ngày nay, Quận 1 không chỉ là trung tâm kinh tế và tài chính của Thành phố Hồ Chí Minh mà còn là điểm đến văn hóa, du lịch với các công trình kiến trúc cổ kính và những hoạt động sôi nổi. Đây cũng là nơi tổ chức nhiều sự kiện lớn của thành phố và quốc gia.
Với vị trí trung tâm và tiềm lực phát triển mạnh mẽ, Quận 1 tiếp tục đóng vai trò chiến lược trong sự phát triển của Thành phố Hồ Chí Minh.
